Ύστερα από δύο αιώνες απουσίας, οι πελαργοί κάνουν ξανά την εμφάνισή τους σε περιοχές της Αρκαδίας, της Κορινθίας και της Μεσσηνίας, προκαλώντας έκπληξη στις τοπικές κοινωνίες. Το μεγαλόπρεπο αυτό πτηνό, που είχε έντονη παρουσία στη Νότια Ελλάδα πριν από τη σύσταση του ελληνικού κράτους, είχε σταδιακά εξαφανιστεί – ένα φαινόμενο που σχετίζεται με τις ιδιόμορφες πτυχές των ελληνοτουρκικών σχέσεων της εποχής, σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Τα Νέα.

Κατά την Τουρκοκρατία, οι πελαργοί (ή λελέκια) συνήθιζαν να χτίζουν τις φωλιές τους στους μιναρέδες των τζαμιών και προστατεύονταν από τους Οθωμανούς, οι οποίοι τους θεωρούσαν σύμβολα καλής τύχης. Οι υπόδουλοι Έλληνες, βλέποντάς τους ως "τουρκοπούλια", τους συνέδεσαν με την οθωμανική κυριαρχία. Μετά την Επανάσταση, οι κάτοικοι της Πελοποννήσου εξολόθρευσαν συστηματικά το είδος, με αποτέλεσμα να εξαφανιστεί από την περιοχή για πολλές γενιές.

Σήμερα, όμως, τα πρώτα σημάδια επανεγκατάστασης είναι εμφανή. Φωτογραφίες και μαρτυρίες για εμφανίσεις πελαργών πληθαίνουν στα κοινωνικά δίκτυα, ενώ και οι ειδικοί επιβεβαιώνουν το φαινόμενο. Όπως αναφέρει η Ρούλα Τρίγκου, περιβαλλοντολόγος και συντονίστρια επικοινωνίας της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, οι πελαργοί πλέον αποικίζουν ξανά περιοχές της Πελοποννήσου και της Κρήτης, επιστρέφοντας στις παραδοσιακές ζώνες εξάπλωσής τους.

Η επάνοδός τους καταγράφηκε επίσημα το περασμένο καλοκαίρι, όταν πραγματοποιήθηκε, μετά από δέκα χρόνια, απογραφή των λευκών πελαργών στο πλαίσιο διεθνούς έρευνας της BirdLife International. Η καταμέτρηση έδειξε πάνω από 2.800 ζευγάρια να αναπαράγονται στην ελληνική ύπαιθρο, με αύξηση 30%-40% σε σχέση με δέκα χρόνια πριν και περίπου 8.000 νεοσσούς. Οι περισσότεροι πληθυσμοί εντοπίζονται σε Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία και Θράκη, ενώ καταγράφεται εντυπωσιακή εξάπλωση και στον Νότο – σε Κρήτη, Πελοπόννησο και Εύβοια.

Η ιδιαίτερη σχέση των Τούρκων με τους πελαργούς καταγράφεται σε πολλές ιστορικές πηγές. Ο Σουηδός φυσιοδίφης Frederic Hasselquist το 1750, καθώς και ο Γάλλος πρόξενος Francois Pouqueville, σημειώνουν ότι τα σπίτια με φωλιές πελαργών θεωρούνταν ευλογημένα, ενώ πίστευαν πως τα πουλιά πηγαίνουν για προσκύνημα στη Μέκκα, κερδίζοντας το όνομα «χατζηλελέκια». Στα Ιωάννινα, σύμφωνα με μαρτυρίες, κάθε χειμώνα ο καδής φρόντιζε για την προστασία των πελαργών που δεν είχαν καταφέρει να μεταναστεύσουν.

Η εχθρότητα των Ελλήνων προς τους Τούρκους μεταφέρθηκε, συμβολικά, και στα πτηνά αυτά. Το 1828 ο περιηγητής J. Hartley έγραφε: «Η αντιπάθεια των Ελλήνων για τους Τούρκους ήταν τέτοια, που εξόντωσαν όλα τα λελέκια, λέγοντας πως είναι τούρκικα πουλιά· ποτέ δεν φώλιαζαν σε ελληνικά σπίτια».

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν ο πληθυσμός των λευκών πελαργών στην Ελλάδα είχε μειωθεί δραματικά σε μόλις 1.500 ζευγάρια, χρειάστηκαν σχεδόν τρεις δεκαετίες σταδιακής ανάκαμψης για να επιστρέψουν σε βιώσιμα επίπεδα. Σήμερα, οι πληθυσμοί τους αυξάνονται ενθαρρυντικά, με νέες αποικίες σε παλιές πατρίδες.

Πηγή: Η εφημερίδα Τα Νέα Σαββατοκύριακο