Ερώτηση προς τον Υπουργό Εσωτερικών, κ. Θεόδωρο Λιβάνιο, κατέθεσε η Βουλευτής Λακωνίας του ΠΑΣΟΚ, κα Νάγια Γρηγοράκου, με τη συνυπογραφή όλων των μελών της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, σχετικά με την ενεργοποίηση των προστίμων για ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς που δεν έχουν συμμορφωθεί με την υποχρεωτική στείρωση.

Η εφαρμογή του συγκεκριμένου νόμου και η επιβολή προστίμων από την 1η Ιουλίου 2025, χωρίς να έχουν προηγηθεί οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ισότιμη και πρακτική συμμόρφωση των πολιτών, έχει δημιουργήσει τεράστια κοινωνική αναστάτωση και αίσθημα αδικίας. Όπως αναφέρει η κα Γρηγοράκου, η επιβολή των προστίμων δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν σε πολλές περιοχές της χώρας – και ειδικά στη Λακωνία – όπου οι πολίτες δεν έχουν πρόσβαση ούτε σε επαρκείς κτηνιατρικές υπηρεσίες, ούτε σε οικονομικά προσιτές λύσεις.

Η Βουλευτής καταγγέλλει ότι:

• Η πρόσβαση σε κτηνίατρους, τόσο για στείρωση όσο και για τη λήψη DNA, είναι ανύπαρκτη ή ανεπαρκής σε απομακρυσμένες, ημιορεινές και αγροτικές περιοχές.
• Το υψηλό κόστος στείρωσης, ειδικά σε οικογένειες που φροντίζουν περισσότερα από ένα ζώα, καθιστά τη συμμόρφωση οικονομικά αδύνατη για χιλιάδες πολίτες.
• Οι πολίτες δεν έχουν επαρκώς ενημερωθεί για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το νόμο, τις διαδικασίες, τις εναλλακτικές και τις κυρώσεις, με αποτέλεσμα πολλοί να βρίσκονται σήμερα αντιμέτωποι με πρόστιμα χωρίς καν να γνωρίζουν ότι όφειλαν να προβούν σε στείρωση ή λήψη γενετικού υλικού.
• Η αποχή των κτηνιάτρων από τη διαδικασία λήψης και αποστολής γενετικού υλικού έχει μπλοκάρει στην πράξη την εναλλακτική λύση που προβλέπει ο νόμος.
• Οι Δήμοι παραμένουν εντελώς απροετοίμαστοι, χωρίς την απαραίτητη χρηματοδότηση, προσωπικό ή οργανωτική υποστήριξη για να εφαρμόσουν τις προβλεπόμενες διαδικασίες.

Η κα Γρηγοράκου σημειώνει ότι η κυβέρνηση, αγνοώντας πλήρως τις κοινωνικές και τοπικές συνθήκες, ενεργοποιεί αυστηρές κυρώσεις, μετακυλίοντας την ευθύνη στους πολίτες, χωρίς να τους παρέχει τις προϋποθέσεις συμμόρφωσης. Η εφαρμογή του νόμου με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο δεν προστατεύει τα ζώα, αλλά κινδυνεύει να οδηγήσει σε μαζική εγκατάλειψη τους, σε κοινωνική αναταραχή και σε απαξίωση του ίδιου του φιλοζωικού κινήματος. Εξάλλου, ο σεβασμός προς τα ζώα και η καλλιέργεια φιλοζωικής συνείδησης δεν μπορούν να επιβάλλονται με πρόστιμα που λειτουργούν εκβιαστικά και ισοπεδώνουν τις κοινωνικές πραγματικότητες της ελληνικής περιφέρειας.

Με την Ερώτησή της, η Βουλευτής ζητά από τον αρμόδιο Υπουργό να απαντήσει:

1. Υπάρχει οργανωμένο σχέδιο εθνικής ενημέρωσης των πολιτών για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο 4830/2021;
2. Ποια είναι η πρόβλεψη για δωρεάν ή επιδοτούμενες στειρώσεις σε πολίτες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ή διαμένουν σε δυσπρόσιτες περιοχές;
3. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η δημιουργία εθνικού δικτύου συνεργαζόμενων κτηνιάτρων για την εφαρμογή της στείρωσης ή της λήψης DNA;
4. Έχει αξιολογηθεί η επιχειρησιακή ικανότητα των Δήμων να διαχειριστούν τα ζητήματα συμμόρφωσης και ελέγχου;
5. Προτίθεται το Υπουργείο να δώσει παράταση στη διαδικασία επιβολής προστίμων έως ότου διασφαλιστεί η πρακτική δυνατότητα εφαρμογής σε όλη τη χώρα;

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο: 

Προς: τον Υπουργό Εσωτερικών, κ. Θεόδωρο Λιβάνιο

Θέμα: Ενεργοποίηση προστίμων από 1.7.2025 για τη μη στείρωση ζώων συντροφιάς – Απουσία πρακτικής δυνατότητας συμμόρφωσης για χιλιάδες πολίτες

Ο νόμος 4830/2021 εισήγαγε ένα νέο πλαίσιο για τα ζώα συντροφιάς, κεντρικός πυλώνας του οποίου είναι η υποχρεωτική στείρωση όλων των ζώων συντροφιάς, με μοναδική εναλλακτική την καταγραφή DNA στο Εθνικό Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού. Η μεταβατική περίοδος για την εφαρμογή της ρύθμισης ορίστηκε να λήγει την 1η Ιουλίου 2025, ημερομηνία κατά την οποία τίθενται σε ισχύ οι κυρώσεις και τα διοικητικά πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες ζώων που δεν συμμορφώνονται.

Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει δυστυχώς πως χιλιάδες πολίτες δεν διαθέτουν την αντικειμενική δυνατότητα συμμόρφωσης, με αποτέλεσμα η επιβολή προστίμων να φαντάζει τιμωρητική και άδικη, καθώς:

1. Η πρόσβαση σε κτηνιατρικές υπηρεσίες για στείρωση ή λήψη DNA παραμένει άνιση: σε πολλές ορεινές, νησιωτικές ή απομακρυσμένες περιοχές δεν υπάρχουν διαθέσιμοι κτηνίατροι ή σχετικές υπηρεσίες.
2. Η έλλειψη επαρκών υποδομών, τόσο σε επίπεδο Δήμων όσο και σε ιδιώτες συνεργάτες, αποτελεί κρίσιμο ανασταλτικό παράγοντα στην εφαρμογή του νόμου.
3. Το κόστος της στείρωσης – ειδικά σε περιπτώσεις πολλαπλών ζώων – είναι δυσβάσταχτο για χιλιάδες οικογένειες με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα, χωρίς καμία πρόβλεψη επιδότησης ή κοινωνικού κριτηρίου.
4. Η ενημέρωση των πολιτών για τις υποχρεώσεις τους, τις διαδικασίες, τις εναλλακτικές και τις κυρώσεις, είναι απολύτως ανεπαρκής, με αποτέλεσμα πολλοί να αγνοούν ότι κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με υψηλά πρόστιμα.
5. Ο δε Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος έχει κηρύξει αποχή των κτηνιάτρων από τη λήψη και αποστολή δείγματος γενετικού υλικού και συνεπώς δεν υπάρχει αντικειμενική δυνατότητα των πολιτών να ανταποκριθούν στις επιταγές του νόμου.

Επιπλέον, οι Δήμοι – που αποτελούν τον βασικό μηχανισμό εφαρμογής του πλαισίου – δεν έχουν επαρκώς ενισχυθεί, ούτε σε επίπεδο πόρων, ούτε σε προσωπικό ή νομική υποστήριξη, ενώ η Ειδική Γραμματεία για τα Ζώα Συντροφιάς δεν έχει προβεί σε εθνική καμπάνια ενημέρωσης και διευκόλυνσης συμμόρφωσης.

Εν ολίγοις, η επιβολή προστίμων από 1/7/2025 εφαρμόζεται χωρίς δικαιοσύνη, χωρίς υποστήριξη, χωρίς προετοιμασία. Το αποτέλεσμα κινδυνεύει να είναι αντίστροφο από τις επιδιώξεις του νόμου: αύξηση εγκαταλείψεων, αποξένωση των πολιτών από τη φιλοζωική κουλτούρα, κοινωνική δυσφορία και απαξίωση του νομοθετικού πλαισίου. Η πολιτεία οφείλει να είναι σύμμαχος των πολιτών και των ζώων – όχι τιμωρός. Ο φιλοζωικός νόμος, για να πετύχει, πρέπει να εφαρμοστεί με κοινωνική δικαιοσύνη, διαφάνεια, ενημέρωση και σεβασμό στην πραγματικότητα των ανθρώπων.

Κατόπιν αυτών ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

6. Υπάρχει οργανωμένο σχέδιο εθνικής ενημέρωσης των πολιτών για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο 4830/2021;
7. Ποια είναι η πρόβλεψη για δωρεάν ή επιδοτούμενες στειρώσεις σε πολίτες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ή διαμένουν σε δυσπρόσιτες περιοχές;
8. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η δημιουργία εθνικού δικτύου συνεργαζόμενων κτηνιάτρων για την εφαρμογή της στείρωσης ή της λήψης DNA;
9. Έχει αξιολογηθεί η επιχειρησιακή ικανότητα των Δήμων να διαχειριστούν τα ζητήματα συμμόρφωσης και ελέγχου;
10. Προτίθεται το Υπουργείο να δώσει παράταση στη διαδικασία επιβολής προστίμων έως ότου διασφαλιστεί η πρακτική δυνατότητα εφαρμογής σε όλη τη χώρα;

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Παναγιώτα (Νάγια) Γρηγοράκου                                           

Λιακούλη Ευαγγελία

Δουδωνής Παναγιώτης

Μπιάγκης Δημήτριος

Τσίμαρης Ιωάννης

Γερουλάνος Παύλος

Μάντζος Δημήτριος

Χρηστίδης Παύλος

Αποστολάκη Μιλένα

Αχμέτ Ιλχάν

Βατσινά Ελένη

Γιαννακοπούλου Κωνσταντίνα (Νάντια)

Θρασκιά Ουρανία (Ράνια)

Καζάνη Αικατερίνη

Κατρίνης Μιχάλης

Κωνσταντινόπουλος Οδυσσέας

Μιχαηλίδης Σταύρος

Μουλκιώτης Γεώργιος

Νικητιάδης Γεώργιος

Νικολαΐδης  Αναστάσιος

Πάνας Απόστολος

Παππάς Πέτρος

Παρασκευαΐδης Παναγιώτης

Παραστατίδης Στέφανος

Παρασύρης Φραγκίσκος

Πουλάς Ανδρέας

Σπυριδάκη Αικατερίνη

Σταρακά Χριστίνα

Χνάρης Εμμανουήλ

Χριστοδουλάκης Εμμανουήλ