Κοινοβουλευτική Ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρο Παπασταύρου, και την Υπουργό Πολιτισμού, κα Λίνα Μενδώνη, κατέθεσε η Βουλευτής Λακωνίας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, κα Νάγια Γρηγοράκου, σχετικά με την επικείμενη κατασκευή Μονάδας Ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο στη θέση «Δρυμώνας» της Δημοτικής Ενότητας Ξηροκαμπίου του Δήμου Σπάρτης.

Η κα Γρηγοράκου με την Ερώτησή της ανέδειξε τις σοβαρές επιφυλάξεις και αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας, οι οποίες σχετίζονται κυρίως με τις ελλείψεις στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, στο φυσικό περιβάλλον, στις αγροτικές καλλιέργειες, καθώς και στην πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής.

Όπως τονίζεται στην Ερώτηση, η μονάδα χωροθετείται σε απόσταση μικρότερη των 600 μέτρων από κατοικίες και πολύ κοντά στο στρατόπεδο ΚΕΕΜ, γεγονός που αντιβαίνει στους ισχυρισμούς της μελέτης περί απόστασης άνω των 1000 μέτρων από οικισμούς. Επιπλέον, η έλλειψη ουσιαστικών μέτρων περιορισμού των οσμών και των ρύπων προκαλεί έντονη ανησυχία στους κατοίκους των γύρω κοινοτήτων.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον κοντινό αρχαιολογικό χώρο του Αγίου Βασιλείου, ο οποίος έχει διεθνώς αναγνωριστεί ως μία από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις των τελευταίων ετών και εντάσσεται στις πολιτιστικές διαδρομές Μυκήνες – Άγιος Βασίλειος – Πύλος. Η εγγύτητα της μονάδας με τον αρχαιολογικό χώρο εγείρει κινδύνους υποβάθμισης του πολιτιστικού τοπίου και του τουριστικού προϊόντος της Σπάρτης.

Η Βουλευτής Λακωνίας επισημαίνει ότι η αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι απαραίτητη για τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον. Ωστόσο, δεν μπορεί να γίνεται ερήμην των τοπικών κοινωνιών, χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον, την υγεία, τις αγροτικές δραστηριότητες και την πολιτιστική κληρονομιά. Η χωροθέτηση τέτοιων μονάδων πρέπει να γίνεται με πλήρη διαφάνεια, επιστημονική τεκμηρίωση και κοινωνική συναίνεση. 

Σε αυτό το πλαίσιο η Βουλευτής ερωτά τους αρμόδιους Υπουργούς:

• Σκοπεύετε να εξετάσετε τη δυνατότητα χωροθέτησης της μονάδας σε περιοχή η οποία θα βρίσκεται σε απόσταση ασφαλείας από κατοικημένες περιοχές;
• Ποια είναι η θέση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στα όσα καταγγέλλουν οι τοπικοί φορείς ως προς τη ΜΠΕ;
• Πώς δικαιολογεί το Υπουργείου Πολιτισμού την χωροθέτηση της εν λόγω μονάδας δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο του Αγίου Βασιλείου και με ποιους τρόπους θα εξασφαλίσει την προστασία του;

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο: 

Προς: Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρο Παπασταύρου.

             Την Υπουργό Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη.

Θέμα: Κατασκευή Μονάδας Ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο στη θέση «Δρυμώνας» στη Δημοτική Ενότητα Ξηροκαμπίου

Παρά την καθολική αναγνώριση της σημασίας των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), καθώς η ενσωμάτωσή τους εντάσσεται στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής μετάβασης προς ένα βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο, όλο και πιο συχνά παρατηρείται ότι η υλοποίηση έργων ΑΠΕ συναντά σημαντικές αντιδράσεις από την πλευρά των τοπικών κοινωνιών. Αυτή η πραγματικότητα αναδεικνύει πως σήμερα επιχειρούνται επενδύσεις στο χώρο των ΑΠΕ χωρίς όμως να έχει προηγηθεί η απαραίτητη διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο για τη βιωσιμότητα του έργου, όσο και για τις ανάγκες ή τις ανησυχίες των κατοίκων. 

Χαρακτηριστική περίπτωση τέτοιας επένδυσης αποτελεί η κατασκευή Μονάδας Ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο, από την εταιρεία «ΒΙΟΜΕΘΑΝΙΟ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Ι.Κ.Ε.» στη θέση Δρυμώνας της Κοινότητας Ξηροκαμπίου του Νομού Λακωνίας, επένδυση στην οποία σύσσωμη η τοπική κοινωνία  αντιδρά, καταγελώντας ταυτόχρονα σοβαρές ελλείψεις στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που έχει κατατεθεί προς έγκριση στους αρμόδιους φορείς. 

Συγκεκριμένα επισημαίνεται ότι, ενώ στη μελέτη αναγράφεται ότι η εν λόγω μονάδα θα κατασκευαστεί σε απόσταση μεγαλύτερη των 1000μ. από την οποιαδήποτε κατοικημένη περιοχή, στην πραγματικότητα η κατασκευή θα πραγματοποιηθεί στον οικισμό Αγίου Χριστοφόρου, που είναι μη οριοθετημένος και περιλαμβάνει 5 κατοικίες, μέσα σε ακτίνα 600 μέτρων, καθώς και το στρατόπεδο ΚΕΕΜ.

Παράλληλα, σημειώνεται ότι η κατασκευή ανοικτής λιμνοδεξαμενής για την αποθήκευση του κατσίγαρου, καθώς και η μεταφορά και η προσωρινή αποθήκευση του ελαιοπυρήνα σε υπόστεγο αποθηκευτικό χώρο με μεγάλα ανοίγματα, χωρίς την πρόβλεψη κανενός μέτρου σε περίπτωση ανεξέλεγκτων οσμών, δημιουργεί εύλογες ανησυχίες ως προς την ατμοσφαιρική ρύπανση και συνεπακόλουθη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής. Συγκεκριμένα, οι οικισμοί Κυδωνίτσας, Ξηροκαμπίου, Τραπεζοντής Λευκοχώματος, Κυδωνέας, Ποταμιάς, Καμινιών και Παλαιοπαναγιάς αναμένεται πως θα επηρεάζονται από τους ρύπους και τη δυσοσμία ανάλογα με τη φορά του ανέμου από τη στιγμή που δεν προβλέπονται επαρκή μέτρα για τον περιορισμό των ρύπων και των οσμών.

Επιπλέον,  η κατασκευή της συγκεκριμένης μονάδας ακριβώς δίπλα σε χωράφια δυναμικής και βιολογικής καλλιέργειας ελιάς αλλά και άλλων βιολογικών προϊόντων, φαίνεται να υπονομεύει την εμπορική αξία των αγροτικών προϊόντων των καλλιεργειών λόγω ρυπογόνων ουσιών.

Επιπροσθέτως, τα μέτρα πυρασφάλειας και αποτροπής έκρηξης που αναφέρονται στη ΜΠΕ θεωρούνται γενικά, αόριστα και ασαφή.

Τέλος, η μονάδα αιτείται της χωροθέτησής της πλησίον του αρχαιολογικού χώρου του Αγίου Βασιλείου, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις 10 σημαντικότερες ανακαλύψεις των τελευταίων ετών παγκοσμίως. Εντύπωση προκαλεί δε ότι ο εν λόγω αρχαιολογικός χώρος έχει ενταχθεί στις πολιτιστικές διαδρομές: Μυκήνες- Άγιος Βασίλειος-Πύλος, έργο το οποίο συγχρηματοδοτείται και από την Περιφέρεια Πελοποννήσου.  Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η ανασκαφική διαδικασία που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη έχει αποκαλύψει ότι ο εν λόγω αρχαιολογικός χώρος καλύπτει μια ευρεία έκταση πολλών στρεμμάτων που σε καμία περίπτωση δεν αποτυπώνεται στην μελέτη  για την κατασκευή της Μονάδας Ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο.

Δεδομένου ότι το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σπάρτης,  το Συμβούλιο της Κοινότητας Ξηροκαμπίου, το Συμβούλιο Κοινότητας Τραπεζοντής, το Συμβούλιο της Κοινότητας Παλαιοπαναγιάς,  ο Πρόεδρος της Κοινότητας Ποταμιάς, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Λευκοχώματος, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαμπίου,  ο Σύλλογος Κυριών Ξηροκαμπίου «Η Αγία Τριάς» και ο Εθελοντικός Σύλλογος για την Πρόληψη & Καταστολή Δασικών Πυρκαγιών & Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων με έδρα το Ξηροκάμπι Λακωνίας,   χωρίς να δαιμονοποιούν τις ΑΠΕ, στέκονται απέναντι στη δημιουργία της εν λόγω μονάδας, τόσο εξαιτίας της χωροθέτησης, όσο και των ελλιπών απαντήσεων από την πλευράς των εκπροσώπων της εταιρείας στα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω.

Δεδομένου ότι η εν λόγω περιοχή είναι ήδη επιβαρυμένη με δύο πυρηνοελαιουργεία.

Δεδομένου ότι η εν λόγω μονάδα χωροθετείται εξαιρετικά κοντά στον αρχαιολογικό χώρο του Αγίου Βασιλείου με κίνδυνο την πολιτιστική απαξίωση ενός χώρου παγκόσμιου βεληνεκούς, ο οποίος συνδέεται άρρηκτα με το brand name της Σπάρτης. 

Ερωτώνται οι κκ. Υπουργοί:

1. Σκοπεύετε να εξετάσετε τη δυνατότητα χωροθέτησης της μονάδας σε περιοχή η οποία θα βρίσκεται σε απόσταση ασφαλείας από κατοικημένες περιοχές;
2. Ποια είναι η θέση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στα όσα καταγγέλλουν οι τοπικοί φορείς ως προς τη ΜΠΕ;
3. Πώς δικαιολογεί το Υπουργείου Πολιτισμού την χωροθέτηση της εν λόγω μονάδας δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο του Αγίου Βασιλείου και με ποιους τρόπους θα εξασφαλίσει την προστασία του;

Η Ερωτώσα Βουλευτής

Παναγιώτα (Νάγια) Γρηγοράκου